Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng và sự phát triển mạnh mẽ của thị trường chăm sóc sức khỏe, lĩnh vực y tế đang đối mặt với nhiều thách thức phức tạp liên quan đến buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng kém chất lượng và các hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Đây là những vi phạm gây ra hậu quả nặng nề, không chỉ làm thất thu ngân sách, gây rối loạn thị trường mà còn trực tiếp đe dọa sức khỏe, tính mạng người dân và làm suy giảm niềm tin vào hệ thống y tế. Thời gian gần đây, nhiều vụ việc thuốc giả, dược liệu kém chất lượng, trang thiết bị y tế không đạt tiêu chuẩn, thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc bị phát hiện đã cho thấy tính chất nghiêm trọng và mức độ tinh vi của các hành vi vi phạm. Các đối tượng thường lợi dụng nhu cầu lớn của thị trường, tâm lý cả tin của người dân, kẽ hở trong quản lý để đưa hàng hóa vi phạm vào tiêu thụ, thậm chí sử dụng các nền tảng trực tuyến để quảng cáo và phân phối trái phép. Hành vi sao chép nhãn hiệu, làm nhái bao bì, giả mạo thương hiệu trong lĩnh vực dược phẩm và thiết bị y tế cũng diễn biến phức tạp, gây thiệt hại lớn cho doanh nghiệp và ảnh hưởng đến môi trường cạnh tranh lành mạnh.
Trước tình hình đó, việc đẩy mạnh đấu tranh, ngăn chặn và đẩy lùi các vi phạm trong lĩnh vực y tế là yêu cầu cấp thiết. Các lực lượng chức năng cần tiếp tục tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát chặt chẽ hoạt động sản xuất, kinh doanh, lưu thông các mặt hàng y tế; kiểm soát nghiêm ngặt nguồn gốc xuất xứ của thuốc, dược liệu, thiết bị và mỹ phẩm; xử lý kiên quyết những trường hợp cố tình vi phạm, đặc biệt đối với hành vi sản xuất và kinh doanh thuốc giả – hành vi bị coi là đặc biệt nguy hiểm đối với cộng đồng. Song song với đó, ngành y tế và các đơn vị liên quan cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong quản lý, như mã truy xuất nguồn gốc, tem chống giả, cơ sở dữ liệu điện tử kết nối liên thông, nhằm đảm bảo tính minh bạch và khả năng kiểm soát từ khâu nhập khẩu đến phân phối. Việc nâng cấp năng lực kiểm nghiệm, xét nghiệm cũng đóng vai trò quan trọng giúp phát hiện sớm hàng giả, hàng kém chất lượng.
Công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức đến người dân và doanh nghiệp cần được triển khai mạnh mẽ hơn, giúp cộng đồng hiểu rõ tác hại của việc sử dụng sản phẩm y tế không rõ nguồn gốc và chủ động lựa chọn sản phẩm chính hãng, có chứng từ hợp pháp. Người dân cần được trang bị kỹ năng nhận biết hàng thật – hàng giả và được khuyến khích tham gia tố giác các hành vi vi phạm. Các cơ quan chức năng cũng cần phối hợp chặt chẽ với doanh nghiệp để bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, hỗ trợ phát hiện và ngăn chặn hàng hóa vi phạm từ sớm.
Bên cạnh đó, việc hoàn thiện chính sách, pháp luật và nâng cao chế tài xử lý là yếu tố quan trọng nhằm tạo hành lang pháp lý đầy đủ và răn đe hiệu quả. Cần rà soát các quy định liên quan đến quản lý dược phẩm, thiết bị y tế, thương mại điện tử, đồng thời tăng mức hình phạt đối với hành vi sản xuất, kinh doanh hàng giả trong lĩnh vực y tế để đảm bảo tính nghiêm minh và phù hợp với tình hình thực tiễn.
Đẩy mạnh công tác phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong lĩnh vực y tế không chỉ là nhiệm vụ của riêng lực lượng quản lý thị trường hay ngành y tế, mà cần sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, doanh nghiệp và toàn xã hội. Khi nhận thức được nâng cao, quản lý được siết chặt và vi phạm được xử lý nghiêm minh, chúng ta sẽ từng bước xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, an toàn, đồng thời bảo vệ hiệu quả sức khỏe nhân dân và tăng cường uy tín của ngành y tế Việt Nam trong giai đoạn hội nhập và phát triển bền vững.
